S.No.QUESTIONS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ANSWERS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
राघव! माधव! सीते! ललिते! विमानयानं रचयाम । नीले गगने विपुले विमले वायुविहारं करवाम ।।1।। |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
भावार्थ- हे राघव! हे माधव!हे सीते! हे ललिते! टाओ हम हवाई जहाज की रचना करें। विस्तृत निर्मल और नीले आकाष में वायुयात्रा करें। | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
उन्नतवृक्षं तुंगं भवनं क्रान्त्वाकाशं खलु याम । कृत्वा हिमवन्तं सोपानं चन्दिरलोवंफ प्रविशाम ।।2।। |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
भावार्थ- बड़े वृक्षों को उॅचे भवनों को पार करके आकाष में निष्चय ही चलें। हम हिमालय को सीढी बनाकर चन्द्रलोक में प्रवेष करें। | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
शुक्रश्चन्द्रः सूर्यो गुरुरिति ग्रहान् हि सर्वान् गणयाम । विविधाः सुन्दरताराश्चित्वा मौक्तिकहारं रचयाम ।।3।। |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
भावार्थ- शुक्र चन्द्र सूर्य गुरु सभी ग्रहों को गिनें। सुन्दर ताराओं को चुनकर मोतियों का हार रचें। | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
अम्बुदमालाम् अम्बरभूषाम् आदायैव हि प्रतियाम । दुःखित-पीडित-कृषिकजनानां गृहेषु हर्षं जनयाम ।।4।। |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
भावार्थ- मेघ माला को और आकाशष की शोभा को लेकर ही लौटें। दु:खी पीड़ित और किसानों के घरों में हर्ष उत्पन्न करें। | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page-51-Q.1:पाठे दत्तं गीतं सस्वरं गायत- | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
विद्यार्थी स्वयं गाएँ। | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page-51-Q.2:कोष्ठकान्तर्गतेषु शब्देषु तृतीया-विभक्ति योजयित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- यथा- नभ: चन्द्रेण शोभते। (चन्द्र) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(क) सा विमलेन जलेन मुखं प्रक्षालयति। (विमल) (ख) राघव: विमानयानेन विहरति। (विमानयान) (ग) कण्ठ: मौक्तिकहारेण शोभते। (मौक्तिकहार) (घ) नभ: सूर्येण प्रकाशते। (सूर्य) (ड) पर्वतशिखरम् अम्बुदमालया आकर्षक दृश्यते। (अम्बुदमाला) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page-51-Q.3:भिन्नपवर्गस्य पद चिनुत भ यथा सूर्य:, चन्द्र:, अम्बुद:, शुक्र:। अम्बुद: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(क) पत्राणि, पुष्पाणि, फलानि, मित्राणि।---> मित्राणि (ख) जलत्रचर:, खेचर:, भूचर:, निशाचर :।---> निशाचर: (ग) गाव: , सिंहा:, कच्छपा:, गजा:। --->कच्छपा: (घ) मयूरा:, चटका:, शुका:, मण्डूका:।---> मण्डका: (ड) पुस्तकालय: , श्यामपट्ट :, प्राचार्य:-, साँचिक:। --->सौचिक: (च) लेखनी, पुस्तिका, अध्यापिका, अजा।---> अजा |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page-51-Q.4:प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(क) के वायुयानं रचयन्ति? (क) राघव, माधव, सीता, ललिता च वायुयान॑ रचयनिति। (ख) वायुयानं कीद॒शं वृक्ष कीदृशं भवन च क्रान्त्वा उपरि गच्छति? (ख) वायुयानम उन््नवतवृक्षं तुड़गं भवनं च क्रान्त्वा उपरि गच्छति। (ग) वयं कीदृ्श सोपानं रचयाम? (ग) वयं हिमवनतं सोपानं रचयाम। (घ) वयं कस्मिन लोके प्रविशाम? (घ) वयं चन्द्रलोके प्रविशाम। (ड) आकाशे का: चित्वा मौक्तिकहारं रचयाम? (ड) आकाशे विविधा: सुन्दर ताराश्चित्वा मोक्तिकहारं रचयाम। (च) केषां गृहेषु हर्ष जनयाम? (च) दु:खित - पीडित - कृषिकजनानां गृहेषु हर्ष जनयाम। |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page-52-Q.5:विल्रोमपदानि योजयत- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page-52-Q.6:समुचितै: पदै: रिक्तस्थानानि पूरयत- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Page-52-Q.7:पर्याय-पदानि योजयत- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
गगने ---आकाशे
विमले--- निर्मले चन्द्र:--- निशाकर: सूर्य:--- दिवाकर: अम्बुद --- जलद: |